Euroscepsis
Gelukkig, beste lezers, ben ik altijd een Euroscepticus geweest. Niet dat intensieve samenwerking in Europees verband niet loont, natuurlijk doet het dat. Of dat een eigen, Europese, munt niet handig is, al was het alleen maar op vakantie. Zonder intensieve samenwerking kunnen de afzonderlijke Europese staten niet op tegen de andere economische blokken in deze wereld. Maar het was natuurlijk onvermijdelijk dat veel Europese politici gingen dromen van Europese vleespotten waaruit zij risicoloos zouden kunnen snaaien. Dromen die nu eens geen bedrog betekenden, want nérgens wordt zo goed betaald, en zo weinig bezuinigd, als in Brussel! Ik weet het, Nederlanders in het Europese parlement worden snel gezien als tweederangs politici, maar ze hebben, al jaren, wel een éérsterangs salaris! En wij, de Europese burgers, accepteren dat allemaal, vooral uit onkunde over hoe het daar toegaat.
Autonoom Nederland
Zonder nu opeens het PVV gedachtegoed (Die PVV is, virtueel weliswaar, op dit moment wel VERUIT de grootste politieke partij, brrr!) te omarmen, ben ik het wel met hen eens dat Nederland het schoothondje van Europa is. En zich ook, Rutte voorop, graag zo gedraagt. Onze regering doet voorkomen dat ze nog regeert, maar in werkelijkheid reageert ze vooral op wat er in Brussel gebeurt. Meneer Olli Rehn komt op bezoek, iedereen buigt als een knipmes, en even later verkondigt onze altijd lachende premier dat onze regering zelf (!) besloten heeft om nogmaals 6 miljard te bezuinigen. Wát we doen, met z’n allen, wordt allang in Brussel bepaald! Hoe we dat doen, mogen we blijkbaar (nog) wel zelf bepalen. Maar ja, wat meneer Rehn nog meer gezegd heeft, weten we niet, natuurlijk!
Politieke Legitimiteit
Politici, zeker als ze aan de macht zijn, kunnen blijven uitweiden over het feit dat ‘de kiezer’ hén de macht heeft gegeven om de zaken in ons land naar hun hand te zetten. En dat pakt zo geweldig uit dat de twee regeringspartijen niet alleen de meerderheid kwijt zijn, maar dat op dit moment nog slechts een kwart van alle Nederlanders op die partijen zou stemmen! De uitruil van politieke standpunten, of regeren een kwartetspelletje is, leidt er immers toe dat bij wát die regering ook doet, zij vaak gelijk, naast de oppositie, ook minstens de kiezers van één van de regeringspartijen schoffeert. En omdat de huidige politiek van schoothondje spelen voor Brussel én alleen maar bezuinigen ons land van de drup in de regen heeft gebracht, zal die afkalving nog wel even doorgaan. Met als uiteindelijk resultaat ‘Wilders for president?’. Het zou zomaar kunnen!
Schoothondje
Door aan de financiële knoppen te draaien, bestuurt Brussel in feite Nederland, terwijl het lijkt alsof we nog steeds onze eigen boontjes doppen. Vervolgens doet onze regering hetzelfde met provincies, provincies met gemeenten en gemeenten met hun burgers. Allemaal, op verschillende niveaus, netjes aan het EEG touwtje! En omdat we elkaar graag wat wijsmaken, praten we nog steeds stoer over zaken als ‘inzet van het leger in internationaal verband’ terwijl we dat allang niet meer kunnen. Onze ontwikkelingshulp wordt zo gemixed met commerciële initiatieven dat Jan Pieterszoon Coen er trots op had kunnen zijn. Milieuzorg kan alleen nog als het geen zakelijke belangen doorkruist. Onze, internationaal beruchte, verzorgingsstaat wordt zo snel uitgekleed dat de ‘pil van Drion’ direct weer op de politieke bordjes verschijnt. We jammeren over de teloorgang van de Griekse openbare omroepen, maar vergeten dat het voor ons eigen ‘bestel’ ook allang vijf voor twaalf is. Onze werkloosheid stijgt tot historische niveaus en onze opleidingen leveren steeds vaker werknemers op waarvoor geen werk is.
Haar op de tanden
Alleen al om Rehn’s boetes te vermijden stort deze regering Nederland in een recessie die ons een veelvoud kost van die boetes. Het wordt dan ook tijd dat Nederland een andere regering krijgt die Brussel zijn tanden laat zien en doet wat sinds Keynes alle economen zeggen: Stop de bezuiniging en ga (strategisch) investeren tijdens een recessie. Vraag dat niet aan je burgers als je het zelf niet durft en betaal die boetes uit je herwonnen groei. Ga innoveren, doe de dingen gewoon op een heel andere manier dan we al jaren gewend zijn, en bespaar zo op kosten terwijl je toch meer presteert. Maak zo ons land weer concurrerend in plaats van “Koop Hollandsche Waar”. En ga alsjeblieft eens bezuinigen op duizenden nutteloze ambtenaren door hun zelfgecreëerde koninkrijkjes af te breken. Dan lukt dat misschien ook in de semi-overheidssfeer (onderwijs, welzijn, cultuur én NS). Als gevolg hebben we gelijk een heel potentieel aan nieuwe krachten om dat nieuwe beleid ook letterlijk handen en voeten te geven.
Natuurlijk ben ik niet anti-ambtenaar, of anti-staffunctionaris. Die zijn hartstikke nodig! Maar dat we aan de ene kant gemeentefusies (zoals in Alphen aan den Rijn) aanprijzen als een efficiëntieslag, maar aan de andere kant garanderen dat in dat proces geen ambtenaar (90% van alle kosten) zijn of haar baan verliest, betekent dat ons politieke denken over innovatie nog in de middeleeuwen verblijft.
beleefalphen 
Lange tijd heeft Europa niet de aandacht genoten die het verdient. Wie kon er namelijk tegen de ‘samenwerking’ van Europese landen onderling zijn? Eigenlijk is de situatie inmiddels veranderd. Het debat wordt nu volop gevoerd en door de sceptici hebben eurocraten – die sinds de komst van de Euro eerst onze portemonnees hebben gevuld – ineens veel uit te leggen. Het wordt echter duidelijk dat de discussie in Europa helemaal niet over ‘samenwerking’ gaat. Niemand is namelijk tegen ‘samenwerking’. Handelen, internationaal overleg, uitwisselprogramma’s, iedereen is daar voor.
Reinder, de Europadiscussie gaat over een heel specifieke vorm waarin die samenwerking gestalte heeft gekregen, namelijk de Europese Unie. De EU is door bevoegdheden op sommige, verscheidene terreinen, fundamenteel instabiel. Om te kunnen functioneren, zal de EU steeds meer bevoegdheden moeten krijgen of opeisen. De open grenzen dwingen ons tot centraal immigratiebeleid en de Euro dwingt tot centraal begrotingstoezicht. Sceptici zijn actief sinds de wens van elke eurofiel om deze federalistische beleidsmodellen door te voeren in nationaal beleid.
Wat we kunnen doen is – zoals u nu doet – een pleidooi houden voor wat Brussel allemaal besluit voor ons en in uw ogen fout doet. Gelukkig zijn er talloze mensen die in plaats van het opsommen van problemen en tegelijk toch op partijen als de PvdA stemmen (die 40 zetels komen ergens vandaan), kijken naar de mogelijkheden en de vooruitgang die de EU kan boeken door haar systeem net even anders in te richten. Dat houdt in: samenwerking waar die voor alle landen gewenst is.
Uw generatie kan blijven jammeren over de invoering van de Euro en daarmee de gemeenschappelijke munt, maar ik kan mij herinneren dat u in uw tijd, niets dan lof was voor deze prachtige eenheid op het Europees continent. En terecht, de Euro kan iets prachtigs zijn, maar dan zullen we de ongefundeerde kritiek die u van Brussel verhaalt op lokaal beleid om moeten zetten in positiviteit en vooruitstrevende oplossingen om onze samenwerkende landen er weer bovenop te krijgen. Samen in de crisis, samen uit de crisis: als die samenwerking maar op wederzijdse wil berust.
Beste Janno, jij leest er dingen in die er niet staan. Wellicht omdat ik in de naoorlogse jaren ben opgegroeid, en nog een Fries ben ook, vind ik de lokale autonomie van Nederland een groot goed. Ik ben dan ook niet tegen de economische samenwerking, of de Euro, maar wel absoluut tegen elke vorm van de ‘Verenigde Staten van Europa’. Daarvoor zijn de landen onderling té verschillend, en als klein land hebben we in zo’n situatie al helemaal niets in te brengen. En, zoals ik al stelde, overheersing door Spanje, Frankrijk én Duitsland hebben we allemaal al eens meegemaakt. Samenwerking, intensieve samenwerking, geen probleem, maar geen Brusselse opdrachten voor Nederland.
Maar waar ik de meeste moeite mee heb, is dat onze regering net dóet alsof ze, democratisch door ons gekozen, alles voor ons regelt, terwijl ze dat alleen maar kunnen én doen binnen de financiële grenzen die Europa bepaalt. We pretenderen daarmee een autonomie die we allang niet meer hebben.