Archief | november, 2015

BIZ of ‘Freeriders’

22 nov

BIZ
Die Bedrijven Investerings Zone is een belangrijk middel om onze kwakkelende binnenstad er weer bovenop te helpen. Het is een door de overheid afgedwongen investering (plaatselijke belasting) die elk bedrijf in een nauwkeurig omschreven gebied, in Alphen het Stadshart, verplicht een bepaald bedrag in ‘de pot’ te storten. Zodat van daaruit allerlei activiteiten betaald kunnen worden die toch wel door vrijwel elke ondernemer als essentieel voor de commerciële welstand in dat gebied worden gezien. Nou stelt die heffing in de praktijk niet zoveel voor, € 400 per bedrijf, maar blijkbaar is het idee vanuit je bedrijf iets te betalen voor de omgeving van dat bedrijf, voor (te) veel ondernemers al weerzinwekkend. Allicht dat Eelco Eskens, succesvol boekhandelaar én voorzitter van de centrumondernemers (VOC) niet gerust is op de uitslag van de stemming hierover.
Voor het Boskoopse centrum geldt overigens hetzelfde, alleen is het daar nóg goedkoper. Daar kunnen ondernemers al voor € 150 per jaar deelnemen in hun BIZ.

Waarom een BIZ
In de tweede editie van Marketing voor Retailers (2011) stel ik in hoofdstuk 2 “Waarom staat die winkel daar” de volgende voorwaarden voor de ontwikkeling van een aantrekkelijk centrum: Een Centrum Marketing Plan (helaas nog altijd niet aanwezig), de aanstelling van een Centrummanager (die is er, voor het Alphense Stadshart, al wel) én de instelling van een op BIZ financiering gebaseerde stichting om een hele diversiteit aan activiteiten in onder te brengen (de al eerder genoemde VOC van Eskens). Het zal duidelijk zijn dat ik al jaren een enthousiast voorstander ben van die BIZ constructie. En ook dat ik verwacht dat het opheffen van die BIZ automatisch leidt tot de opheffing van de VOC, tot versplintering van het Stadshart, en, uiteindelijk, tot de ondergang van een representatief stadscentrum in Alphen aan den Rijn. Er staat maandag a.s. dus heel wat op het spel!

Freeriders
Natuurlijk was er leven voor de BIZ. Winkeliersverenigingen zijn al heel oud, en konden, en kunnen, heel wat organiseren. Alleen, zowel vroeger als nu, zijn vooral ketenbedrijven niet zo geïnteresseerd in wat de winkeliersvereniging doet, worden dus geen lid, maar profiteren wel van de klantenstromen die activiteiten met zich meebrengen.
Natuurlijk is de ene winkel veel afhankelijker van het aantal langslopende consumenten dan de andere. Dat heeft vaak te maken met de hoeveelheid reclame die een bedrijf zelf de wereld instuurt. Maar uiteindelijk geldt de waarheid dat een klant die dat centrum niet bezoekt, ook jouw winkel (of horecagelegenheid) niet kan bezoeken, en daar dus ook niets koopt. Het internet en de webwinkels (steeds vaker in handen van die winkels) veranderen daar echt niets aan. Maar zolang er genoeg ondernemers zijn die wel hun vrijwillige bijdrage betalen, en activiteiten, van optochten tot feestverlichting, gewoon doorgang vinden, gaan de niet-betalers daar gewoon, nét als vroeger, gratis en voor niets van meeprofiteren: de ‘freeriders’. Om dit tegen te gaan, verplichten veel grote vastgoedeigenaars hun huurders tot een bijdrage. In Alphen is dit rond het Rijnplein en in de Aarhof het geval. Maar elders is het nog altijd ‘vrijheid-blijheid’.

Zonder BIZ?
Als die BIZ verdwijnt, is de situatie nog veel zorgelijker dan daarvoor al het geval was. Zeker nu veel winkeliers door de crisis (nog steeds) slechte resultaten scoren, zal het aantal ‘freeriders’, ongeacht of het grote of kleine ondernemingen zijn, snel toenemen. En dan stort het hele kaartenhuis van ons ‘Stadshart’ in elkaar. Want wie betaalt dan de centrummanager, wie de feestverlichting en wie het wilde bos aan activiteiten in ons Stadshart. En wat doen we met de dan snel groeiende leegstand?
Veel Alphenaren zullen zich toch nog wel een stikdonkere Julianastraat herinneren, toen het geld voor de feestverlichting weer eens op was. Of de keer dat de Sinterklaasintocht gered moest worden door kinderopvang Junis en het Vakantiespel?
Kortom, er komen al tien jaar steeds minder bezoekers naar ons Stadshart, en onder de hier geschetste ellende zal dat aantal nog sneller afnemen. En als het gewoner wordt om als Alphenaar niet in je eigen centrum te gaan winkelen, dan om dat wel te doen, stort de hele ‘shopping’ functie in elkaar, verdwijnt de ene na de andere formule uit de stad, en resteert eigenlijk alleen een ‘boodschappencentrum’ voor de centrumbewoners. Allemaal heel anders dan men zich dat voorstelde, bij de ambitieuze plannen ‘Rondom de Brug’. Natuurlijk, Cruijf zou wel zeggen “elk nadeel hep z’n voordeel”: Over parkeerproblemen zul je niemand meer horen praten……..
Een scenario dat zich overigens in Boskoop, een veel kleinere kern, nog veel sneller zal voltrekken dan in het veel grotere Alphen.

De Stemming
Om de BIZZ door te zetten is het in eerste instantie nodig dat minstens 50% van de ondernemers hun stem uitbrengt. Vervolgens moet 2/3 van ALLE STEMMERS voor die BIZ stemmen. En (en dat is vreemd, gezien de gelijke kosten voor iedereen) moet het totale vloeroppervlak van de voorstemmers groter zijn dan het totale vloeroppervlak van de tegenstemmers. De grote bedrijven, zoals MediaMarkt, H&M, Hoogvliet, V&D, BLOKKER (Blokker, Bart Smit, Xenos) én HEMA en Albert Heijn kunnen dus een grote meerderheid van ondernemers buiten spel zetten! Gezien het overduidelijke gebrek aan visie bij veel van die bedrijven is dat geen onmogelijk scenario.
De praktijk is dus dat het de stadshartondernemers ZELF zijn die bepalen of zij een toekomst hebben in dat Stadshart. En dat zij, en passant, voor alle Alphenaren bepalen of die in de toekomst wel dan niet in hun eigen woonplaats kunnen winkelen, of dat ze daarvoor op termijn in de omgeving terecht moeten.
Een te somber scenario? Ach, wie durfde nog maar 10 jaar geleden te voorspellen dat grote concerns als V&D, HEMA of Blokker aan de rand van de afgrond zouden staan? Of dat in Nederland 30% van alle winkelruimte overbodig zou zijn? Of het aantal bibliotheekklanten zou halveren?
Laten we met Eelco Eskens maar duimen, we kunnen er niets meer aan veranderen.
Erger nog, ook de gemeente, die zich eindelijk met dat Stadshart gaat bemoeien, kan er dan niets meer aan veranderen……

Advertentie

Tags: , , , , , ,

De Wet van Murphy

2 nov

Featured image

Het drama dat (net) geen drama werd
Toen heel Alphen, en daarna het hele land, werd opgeschrikt door het ongeluk met het brugdek van de Julianabrug, bleek dat er een wonder was gebeurd: Gebouwen praktisch geplet, maar er was NIEMAND bij omgekomen. Die, relatief goede, uitkomst lag natuurlijk niet aan de inzet van de uitvoerders, die deze klus nooit zo hadden mogen uitvoeren. En bij onze gemeente lijkt die wet van Murphy “Als iets fout KAN gaan, gaat het ook fout” helemaal onbekend te zijn!
Nee, op ons stadhuis gaat men uit van het omgekeerde: “Als iets goed KAN gaan, zal het ook wel goed gaan”! In rotsvast geloof in die stelling, werd het leven van Alphenaren op het spel gezet. Nu alle eindjes bij elkaar komen, moet de Alphense politiek niet blijven kijken naar externe uitvoerders, maar daarbij ook interne sleutelfiguren in dit drama betrekken, de verantwoordelijke wethouder, VVD-er Tseard Hoekstra, natuurlijk voorop!

Haast
Ik ben, en met mij vrijwel elke Alphenaar, geen hijsexpert. Maar toen ik dat gedoe met het loodzware brugdek, met losstaande kranen op wiebelige pontons, zag, vroeg ik me toch werkelijk af wat iemand bezielt dat zo aan te pakken. Want hoeveel zekerder lijkt het niet die kranen stevig op het landhoofd te plaatsen, die schuit eronder te varen, en het brugdek netjes op zijn plaats te leggen? Zo is het toch voorheen ook altijd gegaan?
Pas bij het opruimen van de ellende zagen we hoe het toch had gekund, vanaf het water. Met die enorme gele drijvende bok was het prima gelukt, en was een hoop onheil voorkomen. Maar nee, blijkbaar moest het allemaal zo snel mogelijk, en zo goedkoop mogelijk, en mochten Alphense burgers het risico dragen. In oorlogstijd heet zoiets ‘Bijkomende schade’, maar waar was hier de oorlog? Waarom die haast? Die brug lag er al maanden uit, een paar weken extra was voor niemand een probleem geweest. Of toch, en wie is die ‘iemand’? En onder wiens politieke verantwoording gebeurde dat?

Ontruiming
Er hoeft maar een brandje te zijn, of alle omliggende panden worden (terecht) ontruimd. Toen het kwaad éénmaal was geschied, moesten tientallen mensen uit de Hooftstraat tijdelijk wel hun woning of bedrijfspand uit. Maar op het moment dat het werkelijk gevaarlijk was, mocht iedereen meekijken, vanaf de oever, vanuit de omliggende huizen, het leek er niet toe te doen. Naderhand is gemakkelijk vast te stellen dat, op een iets ander moment, er tientallen slachtoffers gevallen had kunnen zijn, terwijl in de praktijk alleen een ongelukkige hond het niet overleefde. Een engeltje heeft beslist de nodige Alphenaren aangetikt om die dag niet op die plaats te zijn.
Maar opnieuw die vraag: Waarom is er niet ontruimd? Een beslissing die nét zo verkeerd was als het toelaten van die monstertruck in Haaksbergen, waar helaas wel degelijk slachtoffers vielen. Wat in Alphen én in Haaksbergen gold, is dat er veel te weinig ruimte voor fouten was ingecalculeerd. Alleen, anders dan in Haaksbergen lag in ons stadhuis wel degelijk een goede risicoanalyse, als ik het AD van 30 oktober mag geloven.
Kortom, wie heeft besloten dat ontruiming ondanks dat niet nodig was? En wie is politiek daarvoor verantwoordelijk?

En nu?
Kijk, dat brugdeel is terug in Friesland, en wordt daar gemaakt. Ikzelf zou nooit risico willen lopen dat daar, ondanks controles, toch structurele verzwakkingen in zitten, waar we pas na jaren, als alle betrokken bedrijven natuurlijk weer failliet zijn, achter komen. Volgens wethouder Hoekstra kost ook dit weer extra tijd. Maar opnieuw, waarvoor die haast? Dat gaan die mede-Friezen echt wel redden voor de volgende verkiezingen, Tseard! En opnieuw, voor dat herstelde brugdeel er weer in ligt, is het echt al 2016. Dus een paar maanden langer? Waar ligt het (echte) probleem?
En gaan we het nu wel beter aanpakken, met stabiele hijskranen en ontruimingsprocedures in werking? Of blijft die reciproke Murphy het uitgangspunt? En als het weer fout gaat?

Politiek
De Alphense politiek houdt zich heel stil rond dit project, want niemand wil er, politiek of juridisch, zijn handen aan branden. Maar intussen gaat het project wel door, met de daaraan verbonden risico’s. Daaraan zullen onze volksvertegenwoordigers toch iets aan moeten doen, voor er opnieuw Alphense privé bezittingen worden opgeofferd aan de heilige principes van ons Stadhuis.
Die wet van Murphy, echt, die bestaat!