beleefalphen

Detailhandelsvisie

Eindelijk heeft de gemeente, als de gemeenteraad daarmee akkoord gaat, een duurzame visie op hoe het Retail landschap er in onze gemeente uit moet komen te zien. En wat er nodig is om, zowel in het Stadshart van Alphen, als in de winkelcentra in wijken en dorpen, winkeliers én onze bevolking een aanbod in winkels te bieden dat overeenkomt met de vraag over 10-15 jaar. Een visie die gelijk een aanzet geeft voor een snelle verbetering van de huidige situatie en een kompas biedt voor investeerders.

Tja, en waar je bouwt aan de toekomst, ontkom je er niet aan afscheid te nemen van het verleden. En waar de positieve aspecten van die visie wellicht nog lastig zijn voor onze lokale media, levert dat laatste, het op den duur verdwijnen van de verspreide bewinkeling, natuurlijk dramatische interviews op die de lezer pakken. Zo ook het verhaal van Jan Belt in het AD/Alphen van 3 september over de verouderde winkelstrip aan de Van Nesstraat!

Winkelstrips

Hoewel we voor van alles en nog wat kijken naar hoe het in de VS gaat, doen we niet wat daar gewoon is, namelijk alles wat verouderd is gewoon wegbreken, hoe kort het er ook staat!
Hoe zo verouderd?
Wel, die winkelstrips, aan de Lijsterlaan, het Gouden Regenplantsoen, de Irenelaan én de Van Nesstraat zijn ooit neergezet in een tijd dat de portemonnee nog heel dun was, alleen de bevoorrechten een auto hadden en de meeste burgers het voor hun nieuwsvoorziening nog moesten doen met de bekende zeskantige luidspreker van de plaatselijke radio distributie. Alles was in opbouw, maar de samenleving was nog knus en verkokerd. De dorpscentra, met kleine kruidenierswinkels die óf katholiek, óf hervormd, óf gereformeerd, óf …. waren, voorzagen de mensen op loopafstand van hun dagelijkse spullen. Als je al iets ingewikkelder nodig had, ging je naar de grote stad. Een dorp als Alphen had vanouds zelfs drie ‘dorpscentra’, voor elk van de ooit zelfstandige dorpen Oudshoorn (Hooftstraat, Van Mandersloostraat), Aarlanderveen (Raadhuisstraat) en Alphen (Julianastraat). Maar dat dorp moest na de oorlog uitbreiden, er kwamen nieuwe wijken bij, en dat betekende, in de denktrant van die dagen, dat ook die nieuwe inwoners hun boodschappen om de hoek moesten kunnen doen. Zo ontstonden die winkelstrips, zo ontstond zelfs de grootste mislukking van Ridderveld, de Koopzwam, en zelfs de Sterrenlaan kreeg, met dank aan het integratiebeleid van de PvdA, 10 jaar geleden nog zo’n winkelstrip uit de oude doos!

Tja, de detailhandelsvisie stelt alleen maar dat deze strips als winkelcentrum geen duurzame bijdrage aan de stad leveren en dus niet levensvatbaar zijn, Hoe dat ook tegen het zere been is van veel huidige huurders is, op den duur volgt ook de Van Nesstraat de teloorgang van het Gouden Regenplantsoen, de Irenelaan en de Koopzwam. Het heeft dus weinig zin dáár (en ook aan de Lijsterlaan of de Sterrenlaan) nog in te investeren, en dát is precies, jaren nadat ik dit al publiceerde, ook wat de Detailhandelsvisie zegt.

Nita

Dat juist Nita van Toor zo boos reageert in het AD is eigenlijk onbegrijpelijk. Want waren het niet de Van Toor’s die al jaren geleden begrepen dat hun ‘ouderwetse’, op de buurtbewoners gerichte, rookwarenwinkel in die winkelstrip geen toekomst had, en zich vestigden in het oude Rabogebouw waar ze zich specialiseerden in sigaren (Van Toor’s Cigar Enjoyment) om zich daarmee te richten op alle sigarenrokers in de hele regio. En ook ‘Mariska’, ooit begonnen in een simpele kiosk, kan allang niet meer draaien op de bevolking van de Zeeheldenbuurt waarin deze bloemisterij is gevestigd. Tja, de bakker verdween, met vishandel Sluizeman, naar de Baronie. Maar de drogisterij wás allang daarvoor vertrokken, mét de damesmodewinkel. Tja, eigenlijk kun je alleen de Gall&Gall nog een buurtwinkel noemen, maar ach, die zit er ook alleen maar omdat eigenaar Albert Heijn geen poot aan de grond kreeg in De Baronie. De witgoedwinkel verdween al jaren geleden naar de Euromarkt en, als de achteruitgang van de Van Nesstraat nog doorzet, zal ook mijn favoriete computerwinkel VSR wel die richting opgaan. In wezen zit er geen enkele winkel meer die zich specifiek richt op die wijk, met als gevolg dat ze, zeker in dit internettijdperk, hun winkel zo kunnen verkassen.
Dan kunnen we, over een aantal jaren, dat hele winkelcentrum gewoon opheffen.

Leegstand

Ik sta er altijd weer versteld van dat gemeentes, gemeenteraden, winkelketens én hun adviseurs (gelukkig is het Retail Management Center een uitzondering) in hun Distributie Planologisch Onderzoek (DPO) nog altijd uitgaan van het aantal vierkante meters winkelruimte de gemiddelde Nederlander per branche gebruikt. Het is of je kijkend in de achteruitkijkspiegel over de snelweg rijdt. Verder ís er geen sprake van die ‘gemiddelde Nederlander’ en verschilt de functie van diverse typen winkelcentra enorm van elkaar.

De verhouding tussen de functies van de verschillende winkelcentra zijn het onderwerp van vele studies sinds Cristaller dat voor het eerst deed in 1934! Voor een gezonde ontwikkeling van een winkellandschap is het beslist nodig dat je rekening houdt met die functie én met wat de omwonenden ervan verwachten. De kern van de detailhandelsvisie is ook niet de vernietiging van die winkelstrips, maar de constatering, in lijn met wat daar, ook door mij, al jaren over gezegd is, dat wat de winkelcentra in de gemeente, het Alphense Stadshart voorop, de klant niet biedt wat deze dáár verwacht. En echt, niet de winkelier of de krant, maar de consument bepaalt wat wáár verkrijgbaar moet zijn.

Voor de Van Nesstraat betekent het simpelweg dat het dan nog wel als Centrum voor de Buurt functioneert, maar, zo zonder supermarkt, absoluut niet als buurtwinkelcentrum. Daarvoor moet de blik op De Baronie, en zelfs dat winkelcentrum (niet gebouwd als buurtcentrum, maar wel als zodanig functionerend) heeft al problemen genoeg de beschikbare winkelruimte te verhuren. Het feit dat de verhuurders hun (relatief spotgoedkope) winkels nog wel verhuren betekent absoluut niet dat er nog toekomst is als buurtwinkelcentrum. En als nog meer huurders vertrekken, stort het helemaal in.

En, Nita van Toor, met jullie focus op die nichemarkt van sigarenrokers, heb je wel de parkeerplaatsen, maar niet het winkelcentrum zelf meer nodig.

Rijnhaven

Al ruim twee jaar geleden schreef ik op dit blog dat de gemeentelijke plannen om de Rijnhaven om te toveren tot een jachthaven, onzinnig waren. En berekende ik hoe weinig effect het aanleggen van die jachthaven, zelfs in het meest optimistische scenario, op het welzijn van onze stad, en vooral van het Stadshart, zou hebben. Toch, wijs geworden in de gemeentepolitiek, ga ik ervan uit dat de ooit hiervoor gevormde werkgroep nog gewoon bestaat, regelmatig vergadert, verslagen produceert en een gemeentelijke salarispost vormt. Terwijl toch iedereen die kan lezen ook ná het AD artikel van 29 augustus 2014 zou moeten weten dat alleen de HISWA en andere belangenclubs nog geloof hechten aan herstel van de ‘bootjesbranche’! Vandaar dit verhelderende artikel in dagblad Trouw, 2 jaar later!

Intussen blijft de gemeente, toch al gebiologeerd van bruggenbouw, 5 miljoen Euro reserveren voor het verhogen van de Rijnhavenbrug! Terwijl er geen cent beschikbaar is om die ‘jachthaven’ verder te realiseren. Een politieke droom is allang een ‘fata morgana’ geworden, de toekomst van veel bestaande jachthavens in de regio ligt al in duigen, maar in onze Stadskas wordt nog steeds gewerkt aan de realisatie van een nieuwe jachthaven.
Dat is werkelijk complete waanzin!

Watersport Sprookjes

Het is niet zo vreemd dat de botenwereld rond hun HISWA tentoonstellingen het nodige optimisme rondstrooit. Tenslotte moet er toch geld verdiend worden.

Maar ook bij de HISWA is het bekend dat mensen tegenwoordig heel anders met hun vrijetijd omgaan dan in de bloeitijd van de watersport, in de zeventiger en tachtiger jaren van de vorige eeuw. En ook HISWA-leden spelen daarop in! Mensen gaan niet meer een bootje kopen om daar de rest van hun leven elke vakantie of elk mooi weekend gebruik van te maken. En elke winter dat ding schuren en lakken. Nee, als ze eens willen varen, doen ze het met z’n allen (time-sharing), maar vooral gaan ze een boot huren, desnoods voor een dagdeel of nog korter. En die trend zien we niet alleen bij boten, zelfs bij ‘de heilige koe’! Onze auto’s zullen steeds minder op de parkeerplaats voor het huis staan, maar aan de (oplaad-)paal, waarbij je hem voor een aantal uren of dagen kunt huren. De nieuwe consument wil, gesteund door de social media, vooral afwisseling in zijn of haar leven. Mobiliteit en beleving is het motto, en dan is het bezit van een boot alleen maar storend. Er zullen zeker nog altijd boten gebouwd moeten worden, maar steed minder voor eigendom, en steeds meer voor tijdelijk gebruik. Dát stelt andere eisen, daarvoor zijn ook veel minder ligplaatsen in jachthavens nodig, en dat maakt, al jaren overigens, bestaande schepen praktisch onverkoopbaar. Natuurlijk houd je gefortuneerde liefhebbers, maar de A.O.W.-er met zijn motorjachtje sterft uit.

Jachthaven Alphen?

Zelfs als die Rijnhavenbrug wordt verhoogd, dan nog moet een schipper drie bruggen passeren voor hij ook maar op de Brasem is aangeland. En hoeveel bruggen je wel niet moet passeren als je een andere route neemt? Voor een zeiljacht sowieso al een enorm probleem, voor een gehuurd zeiljacht ronduit een blokkade. Met een motorboot de plassen op vanuit Alphen is mogelijk, en met een gehuurd sloepje je laten bekijken door je stadgenoten, ach, ook dat kan wel. Maar, als je toch gaat huren, waarom dan die lange tocht van Alphen naar Nieuwkoop maken, als je daar gewoon in tien minuten heenrijdt en ter plekke een fluisterboot huurt?
Nee, de jachthavens die willen overleven, zullen allemaal pal bij interessante vaargebieden liggen, als ze zich tenminste tijdig op hun nieuwe functie instellen. Natuurlijk is de Rijnhaven een enorme plas water, maar de Zegerplas is nog veel groter, en zelfs daar komt watersport al niet verder dan de surfclub, de waterskibaan én een incidentele lancering van een motorboot aan de overkant. Het is vreemd dat men in ons Stadhuis denkt dat er Alphenaren zijn die geld willen steken in de Rijnhaven, terwijl ze weten dat ze dat niet doen aan die Zegerplas. Zelfs John Vermeer gokt eerder op het Nutsgebouw, terwijl je die paar aanlegplaatsen dáár toch echt geen ‘jachthaven’ kunt noemen.

Gemeenteraad

Het zou mooi zijn als onze gemeenteraad eens korte metten ging maken met de Zwarte Gaten die ik in deze blogs heb genoemd. Natuurlijk weten ze ervan, want bij elke begrotingsbehandeling komen ze die tegen. Stop verder ‘onderzoek’ dat absoluut nooit iets kan opleveren. Dat slankt gelijk het gemeentelijk apparaat wat af! Laat die brug met rust, en zorg ervoor dat de wensen van een paar mondige stadgenoten niet leiden tot enorm veel fileleed, en zelfs planschade voor Avifauna. Die hele jachthaven is een onzinnige onderneming waar niemand echt geld in gaat steken. Tja, dat meneer Zeeman met zijn vastgoedbedrijf Green likkebaardend wacht tot de gemeente nogmaals miljoenen steekt in iets dat de waarde van hun gebouwen verhoogt, dat snap ik ook wel. Waarom die gemeente daar, jaar in jaar uit, weer elke keer instinkt, dát snap ik absoluut niet.
Laten we dat geld maar eens gebruiken voor een verbetering van ons theater Castellum, een modern onderkomen voor onze bibliotheek en aanverwante culturele zaken. Voor verbetering van de zorgvoorzieningen, of meer subsidie voor jongerencentrum MAX, bijvoorbeeld. Dingen die de Alphenaar vast veel belangrijker vindt dan een zielige verzameling bootjes in een failliete jachthaven.