Cultuursector R.I.P?
Als ik, na alle commotie rond Muziekschool en Sportspectrum, in het AD/Alphen moet lezen dat ook de “Bieb” en “Theater Castellum” nog steeds niet snappen dat de ‘oude tijden’ voorbij zijn, zie ik de toekomst voor de Alphense cultuurgebruiker steeds somberder in. De directeuren van beide subsidie slorpende instituten krijgen, net als alle andere subsidieverkrijgers, het “advies” (één van de betere ideeën van cultuurwethouder Van Velzen) eens te kijken of ze niet samen op kleinere voet kunnen leven. Maar de dames steken al bij voorbaat de brand in deze gemeentelijke strohalm omdat het delen van de Castellum locatie niet tot ieders tevredenheid kan gebeuren. Blijkbaar wachten ze liever, zoals ook Piet Brummer en de zijnen met de muziekschool deden, tot hun miljoenensubsidie van het ene op het andere moment verleden tijd is, en ze hun instituten moeten opheffen.
Hoe lang moet het nog duren voor al die managers van de ‘het kan niet op’ generatie door hebben dat de gemeente het door hen gewenste geld gewoon niet meer beschikbaar heeft. Deels omdat het er niet is, deels omdat de politici nu andere keuzes maken dan voorheen.
Verandering zonder Veranderen
Ik vraag me af wat we maatschappelijk nog aan voorzieningen moeten verliezen voordat de betrokkenen duidelijk wordt dat je zonder te veranderen van werkwijze geen verandering in resultaat kunt verwachten. Toch is dat precies wat ze nastreven. Winkels en winkelketens sluiten niet de deuren omdat ze geen kansen hebben, maar omdat ze OP DE BESTAANDE MANIER geen kansen hebben. Omdat grote en kleine ondernemers niet in staat zijn hun ingesleten werkwijze revolutionair aan te pakken, als ‘Nieuwe Winkelier’, bijvoorbeeld. Donald Sull stelde al tien jaar geleden dat, als de maatschappij een andere richting kiest (ex-verzorgingsmaatschappij) en organisaties verblind vasthouden aan wat ooit hun sterke punten waren, hun gekoesterde ‘Ankers’ steeds sneller tot ‘Molenstenen’ verworden waaraan die organisatie ten gronde gaat.
Is dat niet precies wat we NU overal zien gebeuren?
Ook het management van ‘de Bieb’ en ‘Theater Castellum’ lijken té verknocht aan de subsidiekraan om zich een leven zónder zelfs maar voor te stellen. Anders kan ik me niet voorstellen dat beide dames ook maar dénken de vrijheid te hebben om “tevreden” te zijn. Het geld is op, en de tijd dringt!
De ongemakkelijke waarheid
Natuurlijk is dat Castellum nooit als ‘Cultuurhuis’ gedacht (dat was al een blunder, natuurlijk), en past de bestaande, gigantische bibliotheek aan het Aarplein daar natuurlijk niet zomaar in. Dat noodzakelijke samengaan betekent dat beide instituten hun ‘business model’, hun manier om geld binnen te krijgen, moeten herzien. En als ze dat zelf niet kunnen, of willen, dan moeten ze hun organisatie maar opheffen, in de hoop dat anderen daar wel toe in staat zijn. ‘De Muziekschool’ is hun leidraad, vrees ik, niet hun eigen, roze, meerjarenplannen. Tenslotte is het helemaal niet de vraag de HUIDIGE bibliotheek in het HUIDIGE theater in te passen, terwijl de directies daar wel van uitgaan.
Zo zet ik al jaren vraagtekens bij het werkelijke nut van het theaterrestaurant binnen het concept van het theater, en datzelfde geldt voor de bioscoopvoorstellingen. We hebben toch al een bioscoop? En het concept van de bibliotheek als gigantisch boekenmagazijn mag ook best op de schop. Mijn concept van de geprivatiseerde ‘Mediawinkel’, met daarnaast de bibliotheekorganisatie om de bevolking van alle leeftijden in nauw contact te brengen met literatuur is alweer jaren oud. Laat het ‘verhuren’ van boeken en andere media maar aan het particuliere bedrijfsleven over. Maar die bibliotheek verschanst zich steeds meer in grote, centraal gelegen, gebouwen, waar de verouderende maatschappij juist vraagt om een kleinschalige, verspreide, opzet. Kortom, zowel het theater als de bibliotheek moeten over hun eigen schaduw durven springen, willen ze én met minder geld uit kunnen komen, én hun maatschappelijke relevantie houden. Dat laatste is natuurlijk de basis van wat ze aan subsidie overhouden. Want hoeveel er ook afgaat, het blijft een hoog bedrag, waaraan elke inwoner meebetaalt, en waarvan dus ook elke burger wil profiteren.
Dat besef, dat echt alles anders moet vóór de klok slaat, is wat milieukopstuk Al Gore ‘De Ongemakkelijke Waarheid’ noemde.
Veranderen, of Verdwijnen
Té lang is de invloed, maar zijn ook de mogelijkheden, van het internet onderschat, een technologische ontwikkeling die zo’n beetje haaks staat op het centralisme van veel huidige managers. Ongeacht of ze nu een retailketen, een horecainstelling, een muziekschool, een theater, of een bibliotheek leiden. Uitstel krijgen ze niet meer, morele chantage door een kleine groep aanhangers werkt niet meer, de binding met de maatschappij als geheel verdwijnt, en de subsidiepomp is gestopt.
Misschien is het ook helemaal niet erg dat de huidige organisaties verdwijnen. Wellicht krijgen we er voorzieningen voor terug die veel beter inspelen op maatschappelijke ontwikkelingen als individualisering en participatie.
Tegen de prijs die we ervoor willen betalen!
beleefalphen 